sport

نذر و قسم در اسلام

نذر و قسم از اعمال شرعی هستند که در اسلام دارای احکام و شرایط خاصی هستند. هر دو نشان‌دهنده تعهد فرد به انجام یا ترک کاری در راه خداوند هستند، اما تفاوت‌هایی دارند.

---

1. نذر در اسلام

الف) مفهوم نذر

نذر به تعهدی شرعی گفته می‌شود که شخص با اراده خود بر عهده می‌گیرد تا در صورت وقوع یا عدم وقوع امری، کاری را برای رضای خدا انجام دهد.

ب) شرایط صحت نذر

1. با نیت خالص برای خدا باشد (نه برای غیرخدا).

2. امری شرعی و مقدور باشد (نذر کار حرام یا غیرممکن صحیح نیست).

3. صیغه نذر خوانده شود (مثلاً: "لِلّهِ عَلَیَّ" یعنی "بر عهده من برای خدا است که...").

ج) انواع نذر

1. نذر مشروط: انجام عملی در صورت وقوع چیزی (مثلاً: اگر در امتحان قبول شوم، روزه می‌گیرم).

2. نذر مطلق: بدون وابستگی به شرایط (مثلاً: نذر می‌کنم هر هفته صدقه بدهم).

3. نذر واجب: مانند نذرهایی که برای خداوند انجام می‌شود.

4. نذر مکروه یا حرام: اگر باعث ضرر شود یا انگیزه درستی نداشته باشد.

د) کفاره شکستن نذر

اگر شخصی نذر خود را انجام ندهد، باید یکی از این کفاره‌ها را بدهد:

1. ده فقیر را غذا دهد.

2. ده فقیر را لباس دهد.

3. سه روز روزه بگیرد (در صورت ناتوانی از دو مورد اول).

---

2. قسم در اسلام

الف) مفهوم قسم

قسم به سوگندی گفته می‌شود که شخص برای تأیید یا تعهد به انجام کاری، نام خدا را بر زبان می‌آورد.

ب) شرایط صحت قسم

1. با نام خداوند باشد (قسم به غیر خدا صحیح نیست).

2. برای کار حلال باشد (قسم به انجام حرام یا ترک واجب صحیح نیست).

3. با نیت جدی و بدون اجبار باشد.

ج) انواع قسم

1. قسم راست (مشروع): در امور جدی و مهم استفاده شود.

2. قسم دروغ (حرام و گناه کبیره): قسمی که آگاهانه خلاف واقع باشد.

3. قسم لغو: اگر بدون قصد و بی‌اختیار گفته شود، کفاره ندارد.

د) کفاره شکستن قسم

اگر کسی قسم خود را بشکند، باید یکی از این کارها را انجام دهد:

1. ده فقیر را غذا یا لباس دهد.

2. آزاد کردن یک برده (امروزه منتفی است).

3. سه روز روزه بگیرد (در صورت ناتوانی از دو مورد اول).

---

نتیجه‌گیری

 

نذر و قسم در اسلام تعهداتی جدی و شرعی هستند و نباید بدون فکر و به‌سادگی انجام شوند. شکستن نذر و قسم مستلزم کفاره است و دروغ در قسم از گناهان بزرگ محسوب می‌شود.